Centrum Prentkunst onderzoekt groeikansen
GITTE BRUGMAN
FOCHTELOO De collectie van Stichting Nobilis -Centrum voor Prentkunst in Fochteloo groeit, en wel zodanig dat het bestuur zich beraadt op uitbreiding of koerswijziging.
Het Centrum voor Prentkunst in Fochteloo groeit. In naamsbekendheid (het werkt in 2021 samen met Museum Drachten aan exposities over Sieds Geertsma en met Museum Belvédère aan een tentoonstelling over Jeanne Bieruma-Oosting in 2022), maar ook in omvang. De collectie is het afgelopen jaar uitgebreid met maar liefst vijf "belangrijke en grote collecties" en daarop volgt in januari nog het werk van graficus Ap Sok, oprichter van de grafiekafdeling van de Rietveld Academie in Amsterdam.
Het bestuur prijst zich gelukkig dat het sinds juli een deel van het naastgelegen dorpshuis Et Legien kan huren voor de komende drie jaar. Maar het bezint zich op eigen uitbreiding. "We zouden graag op eigen terrein een depot bouwen, waar in we bijvoorbeeld groot materiaal en wissellijsten kunnen opslaan. De grote blokken en platen waarin kunstenaars hun prenten hebben gegutst, gesneden of gegraveerd zouden ook naar deze opslag kunnen", aldus woordvoerder Pieter Jonker.
Stichting Nobilis heeft het eerste recht op koop van grond van een buurman. Jonker: "Maar die wil alleen verkopen als we ook mogen bouwen ." Of dat lukt, hangt af van gemeente Ooststellingwerf en provincie Fryslân. Centrum voor Prentkunst valt niet binnen de Museumnota, maar heeft nu een verzoek om vierjarige steun ingediend. In die vier jaar zou de stichting kunnen werken aan een officiële museale status. De provincie onderzoekt die aanvraag.
'Onze collectie is het afgelopen jaar uitgebreid met vijf grote collecties'
Als uitbreiding niet slaagt, dan moet het Centrum voor Prentkunst een collectiebeherende instelling worden, die elders exposities organiseert. Jonker: "Dat is vervelend voor de gemeente, en ook de vrijwilligers hechten er zeer aan dat we in Fochteloo exposities blijven tonen." Een stap vooruit is nodig, aldus Jonker. Het centrum krijgt steeds meer bijzondere en grote schenkingen. Het afgelopen jaar alleen al kwam het complete grafisch oeuvre van Kuno Brinks (1908-1992) binnen, schonk Peter Schatborn {voormalig hoofd van het Rijksprentenkabinet) uit Amsterdam tweehonderd etsen, en kwam het prenten-oeuvre van Theo Elfrink (1923-2014) naar Fochteloo. Eerder schonk de familie al bijna 900 kleine tekeningen van deze kunstenaar. "We mochten in Nijmegen ook een schenking ophalen van het werk van Theo Kurpershoek (1914-1998)."
In 2021 is een grote tentoonstelling van Theo Kurpershoek voorzien in Museum De Fundatie. Kurpershoek was niet alleen schilder, maar ook graficus, tekenaar en boekverzorger. "Alle originele houtblokken voor zijn houtgravures zijn nu in Fochteloo, maar ook alle boeken die hij heeft geïllustreerd of waarvoor hij een boek- en stofomslag voor heeft gemaakt. Eerder al kwamen zijn etsen, litho's en houtgravures naar Fochteloo. Er kwam bovendien een grote collectie werk van zijn zoon Manuel Kurpershoek."
Jonker zat ook drie middagen lang met Peter Kooij in Arnhem om met Chr. Paul Damsté diens complete prent-oeuvre uit te zoeken en over te brengen naar Fochteloo. "Dat lijkt overdreven, maar Damsté heeft een heel groot huis en verderop in Arnhem nog drie ateliers. Het betreft een geweldige collectie zeefdrukken, houtsneden en litho's. Er kwamen ook 55 zeefdrukken van zijn zoon Joris Damsté mee."
Afgelopen weekeinde werd de stichting blij verrast door Siemen Dijkstra uit Dwingeloo. Na zijn succesvolle expositie in Parijs, die Nobilis met Fondation Custodia organiseerde, was het bijbehorende boek snel uitverkocht. Stichting Nobilis heeft nu een nieuw boek uitgebracht, dat op 12 december werd gepresenteerd. Dit Siemen Dijkstra verzameld vertelt het verhaal over de collectie werken op papier van Dijkstra, die door Joop Nieuwstraten (de vroegere directeur van het RKD - Nederlands instituut voor kunstgeschiedenis) in een kleine dertig jaar bijeen is gebracht.
Na de dood van Nieuwstraten stel de Dijkstra hieruit een kerncollectie van 48 tekeningen en aquarellen samen, die hij graag over wilde brengen naar een openbare collectie. De Stichting Nobilis kon met hulp van de provincie, de gemeente Ooststellingwerf en het Cultuurfonds Westerveld deze werken kopen. Dijkstra zegde tijdens de boekpresentatie toe dat hij voor Fochteloo ook zo'n kerncollectie zal samenstellen uit zijn prenten. Het centrum wordt daarmee - naast Drents Museum, Rijks prentenkabinet en Fondation Custodia Parijs - de vierde instelling met een goede Dijkstra-collectie. Jonker: "Daarin zitten dan de door hem gebruikte technieken en al zijn onder werpen, en zij biedt bovendien een mooi chronologisch overzicht! Daar was ik wel even ontroerd van."
Leeuwarder Courant - 17-12-2020